Bebeklerde Ek Gıdaya Geçiş Rehberi

Yeni doğan bebekler için ihtiyaç duyulan tek besin anne sütüdür. İlk 6 ay anne sütü bebeklerin tüm ihtiyaçlarını tamamen karşılamaktadır. Bu süreçte bebeğinizin su dahil herhangi başka besine ihtiyacı yoktur. Çünkü anne sütünün içeriğinin %90’ı sudur. Fakat altıncı aydan itibaren bebeklerin yavaş yavaş ek gıdalarla tanışması gerekmektedir. Ek gıdaların yanında uzmanlar iki yaşına kadar anne sütünü önermektedir.

Anne Sütünün Bebek İçin Faydaları

1- İçeriğinde bulundurduğu besin ögeleri açısından bebeğin tüm ihtiyaçlarına uygundur.

2- Anne sütü, çene ve diş gelişimini destekler.

3- Alerjiye karşı koruyucudur, bebeği pişik gibi durumlardan korur.

4- Bebeğin ruhsal, zihinsel ve bedensel gelişimini destekler.

5- Anne ile bebek arasındaki duygusal bağı güçlendirir.

6- Anne sütü ile beslenen bebeklerde mide-bağırsak ve solunum yolu enfeksiyonları daha az görülür.

7- Tip I diyabet, koroner kalp hastalığı, obezite, çölyak gibi birtakım kronik hastalıkların oluşma riskini azaltır

Bebeğimin Ek Gıdaya Hazır Olduğunu Nasıl anlarım?

Bebeklerin ek gıdayla tanışma serüveni altıncı aydan itibaren başlar. Bazı bebekler ek gıdalara hızlı adapte olabilirken, bazı bebekler henüz hazır olmayıp bu süreçte zorlanabilir. Bu süreçte bebeğinizin size verdiği ipuçlarına dikkat etmelisiniz, çünkü bebeğiniz ek gıdalara hazır olduğunu genellikle hareketleriyle belli ederler. Siz yemek yerken masadaki yiyeceklere uzanması, yediklerinize bakıp bu yiyecekleri merak etmesi, yeme taklidi yapıp ağzını şapırdatırca hareketler yapması ve dik oturması gibi ipuçları bebeğinizin ek gıdaya hazır olduğunu göstermektedir.

Ek Gıdaya Geçişte Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

- Ek gıdalar bebek açken verilmeli ve eğer bebek istemezse ısrar edilmemeli, zorlanmamalıdır. Daha sonra tekrar aynı besin denenebilir.

- Öğünler küçük miktardaki porsiyonlar şeklinde verilmelidir.

- Bebeğin öğün saatleri belirgin olmalıdır, bu ileriki yaşlarda da düzenli beslenme alışkanlığı kazanması açısından oldukça önemlidir.

- Kabızlığa sebep olabilecek patates, muz gibi gıdalara çok fazla yer verilmemelidir.

- Besinler tuz ve şeker içermemelidir.

- İlk aylarda genellikle sebze ve meyve püreleri, hafif çorbalar ve yoğurt verilmelidir.

- Yeni bir besin üç gün arayla denenmelidir, yeni denenen besinin alerji yapıp yapmadığı muhakkak gözlemlenmelidir.

- Ek gıdalara geçişte en önemlisi üç gün kuralına uymaktır.

Nedir bu üç gün kuralı?

Her bebek kendine özeldir. Bu sebeple bazı bebekler bazı besinlere karşı alerjik reaksiyon gösterirken diğer bebekler için durum böyle olmayabilir. Bu sebeple ek gıdaya geçiş sırasında üç gün kuralı uygulanarak bebeklerin alerjik reaksiyon verip vermediği gözlemlenir.

Ek gıdaya geçiş aşamasında bir sürü besini karıştırarak vermek bebeğinizin neye alerjisi olduğunu anlamanızı zorlaştırır. 3 gün kuralında; her gıdaya tek tek yer verilerek üç gün içerisindeki reaksiyonları gözlemlenir. Örneğin, bebeğinize kabak püresi verdiğinizi varsayalım. Üç gün boyunca yeni bir gıdayla tanıştırmadan sadece kabak püresini vermeniz önerilir, çünkü bebeğiniz alerjik reaksiyon gösterirse bunun hangi besinden kaynaklandığını bilmek ve alerjiyi durdurmak için o besini menüden çıkarmak çok önemlidir.

6. Aydan İtibaren Verilebilecek Gıdalar

- Mevsiminde sebze ve meyvelerin püre hali

(Mantar, patlıcan, çilek, portakal gibi besinler alerjik olduğu için bir yaşından sonra verilmelidir)

- Yoğurt

- Pekmez

(Ailenin genetik öyküsünde diyabet gibi hastalıklar varsa verilmemelidir.)

- Yumurta sarısının çeyreği

(Yumurta alerjik bir besin olduğundan dikkatli gözlemlenmelidir.)

7. Aydan İtibaren Verilebilecek Gıdalar

- Bulgur, pirinç, kinoa

- Tam yumurta sarısı

- Et, tavuk, balık

- Zeytinyağı

8. Aydan İtibaren Verilebilecek Gıdalar

- Evde pişen tencere yemekleri

(Kızartma, kavurma, acılı, soslu ve salçalı besinlerden uzak durulup yemek çok tuzlu olmamalıdır.)

- Bir tam yumurta

- Tahıllar ve kurubaklagiller

- Tuzsuz doğal peynirler

12. Aydan İtibaren Verilebilecek Gıdalar

- Aile ile birlikte sofraya oturarak evde pişen yemeklerden bebeğin kendi isteğine göre tercihler yapması sağlanmalıdır.

- Süt ve süt ürünleri

- Mantar ve limon

- Tuzsuz zeytin

- Badem, fındık, fıstık, tahin, susam

Ek Gıdaya Geçişte Uzak Durulması Gereken Besinler

Bir yaşın altındaki bebeklere bal vermek oldukça sakıncalıdır. Yine aynı şekilde bir yaşın altındaki bebekler inek sütünü hazmedemezler, demir eksikliği ve bağırsak kanaması gibi yan etkiler oluşturabilir. Bir yaşa kadar bal ve inek sütünden uzak durulmalıdır.

Bir Yaşına Kadar Uzak durulması gereken diğer besinler;

- Fındık, ceviz, gibi kuruyemişler

- Tatlandırıcı içeren gıdalar

- Turşular

- Şarküteri ürünleri (Sucuk, sosis gibi)

- Çikolata, çay, kahve gibi kafein ve kakao içeren besinler

- Soya

Diyetisyen Ezgi Eskiocak Yunus